نقش و عملکرد بخش صنعت در اقتصاد کویت [
چنانچه گفته شد اقتصاد کویت به لحاظ شرایط جغرافیایی و منابع طبیعی تقریباًُ بطور کامل به نفت وابستهاست و
صنایع تولیدی غیرنفتی نقش چندانی در اقتصاد کویت ندارند.
علیرغم سیاستهای تشویقی دولت کویت از جمله وامهای بلند مدت با نرخهای تشویقی بهره،
یارانه اجاره زمین و محوطههای صنعتی در مجموع عملکرد صنایع تولیدی و نقش آنها در تولید ناخالص داخلی کویت چندان امیدوار کننده نیست.
مهمترین واحدهای صنعتی کویت عبارتند از[
پالایشگاهها: پالایشگاهها و صنایغ نفتی مهمترین واحدهای صنعتی کویت هستند.
کویت دارای سه پالایشگاه عمدهاست که عبارتند از:
(پالایشگاه الاحمدی، پالایشگاه میناء عبدالله و پالایشگاه شعیبیه،) .
توان پالایش نفت در سه پالایشگاه مذکور تا یک میلیون بشکه در روز برنامه ریزی شدهاست.
صنایع پتروشیمی: صنایع پتروشیمی کویت چندان گسترده نیست.
این صنایع از سال 1971 آغاز بکار کرد.
صنایع شیمیایی: چندین واحد صنعتی که عمدتاً به پالایشگاههای کویت وابسته هستند،
به تولید مواد شیمیایی از قبیل گازهای صنعتی (ارگون، فرئون، هالون) اکسیژن میپردازند.
تأسیسات و واحدهای صنعتی کویت در 29 ناحیه مختلف کشور عمدتاًُ در اطراف شهر کویت، ناحیه مرکزی و جنوبی در کنار بنادر مستقر شدهاند.
ناحیه صنعتی الشعیبه اولین و مهمترین ناحیه صنعتی کویت به لحاظ بزرگی و اهمیت صنایع مستقر در آن است.
پس از ناحیه الاحمدی و العبدالله به لحاظ اهمیت و بزرگی واحدهای صنعتی مستقر در آنها که
عمدتاً" پالایشگاههای نفت کویت و صنایع وابسته به آن هستند قرار میگیرند.
از نظر پراکندگی تعداد واحدهای صنعتی،
نواحی الشویخ، صبحان، الری، امغره و کبار المقاولین بیشترین تعداد کارگاههای صنعتی را دارا هستند و
پس از آنها مناطق الاحمدی، المطلاع، الشعیبه و الصلیبه بهترتیب بیشترین واحدهای صنعتی را دارا هستند.
برق [
در سال 1953 برای نخستین بار در کویت با بهره برداری از یک مولد بخار، نیروی برق بدست آمد.
این مولد در منطقه الشویخ با توان تولید 750 کیلووات ساعت برق آغاز بکار کرد.
در حال حاضر توان تولید اسمی برق کویت 6898 مگاوات است.
این میزان تولید برق تقریباً 15% بیشتر از مصرف آن است که در سال 1993، 17163 میلیون کیلووات ساعت بود.
بطور کلی کویت دارای شش نیروگاه برق بزرگ است.
کویت گذشته از ذخایر سرشار نفت، دارای منابع طبیعی مهم و شناخته شده دیگری نیست.
در کنار فقر منابع طبیعی، محدودیت منابع انسانی عامل دیگری است که در بررسی ساختار اقتصادی کویت باید مورد توجه قرار گیرد.
براساس آمار وزارت بازرگانی و صنعت کویت مجموع واحدهای صنعتی این کشور به 787 واحد میرسد.
بیشتر واحدهای صنعتی یادشده کارگاههای صنایع سبک تبدیلی هستند که
در زمینه معادن (شن و ماسه و سنگ) مواد غذایی، نوشیدنیهای غیرالکلی،
منسوجات، پوشاک، چرم، صنایع چوبی، اثاثیه، کاغذ چاپ و انتشار، صنایع شیمیایی، فراوردههای نفتی،
ذغال، نایلون و پلاستیک، تولیدات مواد خام غیرفلزی، اقلام ساختمانی، ماشین آلات و تجهیزات و ابزار فعالیت دارند.
این رقم پالایشگاهها و صنایع نفتی را نیز شامل میشود.
کشاورزی [
کویت با قرارگرفتن در عرض جغرافیایی 30 درجه شمالی و در حاشیه بیابانهای خشک و سوزان شبه جزیره عربستان،
یک کشور با آب و هوای خشک بیابانی و فاقد هرگونه آب جاری است.
فقدان آبهای سطحی مناسب برای کشت، نامساعد بودن و هوای گرم و بیابانی کویت را از لحاظ کشاورزی سرزمین بسیار فقیری ساختهاست.
زمینهای قابل کشت کویت تنها مساحتی حدود 1/1% از خاک این کشور یعنی کمتر از 200 کیلومترمربع و مراتع آن نیز فصلی است.
به همین دلیل بخش کشاورزی و دامداری در کویت کم اهمیت و ناچیز است.
کشاورزی در واقع اساس و پایه معیشتی مردم کویت نیست و ساختار اقتصادی این کشور به آن وابستگی ندارد.
هرچند کویت بخاطر نداشتن آب جاری وخاک مناسب کشاورزی یک کشور کشاورزی محسوب نمیشود،
ولی از سال 1953 کشاورزی در کویت مورد توجه قرار گرفت.
در دهه 1970 با اوج گیری درآمد نفت کویت و اختصاص مبالغ بیشتر برای یارانه بخش کشاورزی،
چند شرکت کشاورزی در کویت بوجود آمدند که
با استفاده از منابع آب زیرزمینی و اصلاح خاک کشتزارهای نسبتاً بزرگی را در مناطق الصلیبیه، الوفره و العبدلی ایجاد نمودند.
کل مساحت کویت 17818 کیلومتر مربع است و همانطور که گفته شد،
کمتر از 200 کیلومتر مربع یعنی 12/1% آنرا زمینهای مناسب برای کشاورزی تشکیل میدهند.
تقریباً 42 کیلومتر مربع از این زمینها بصورت نخلستان یا کشتزار در دست بهره برداری است و باقیمانده آن به لحاظ نبود آب،
لم یزرع باقیماندهاست.
کشتزارها و زمینهای قابل کشت کویت پراکنده بوده و
سه ناحیه الجهراء، العبدلی و الوفره مهمترین و وسیعترین واحدهای کشاورزی کویت هستند که
به عنوان مراکز کشاورزی کویت شهرت یافتهاند.
در این نواحی گندم، جو، چند نوع حبوبات و برخی از انواع سبزی و صیفی جات کشت میشود.
علیرغم محدودیتهای کشاورزی در کویت چند قلم از فراوردههای کشاورزی و دامی میتوانند پاسخگوی نیازمندیهای بازار کویت باشند.
بطور مثال در سال 1987، 45% از تخم مرغ و 40% از گوشت مرغ و 7% از علوفه مصرف داخلی از کشتزارها و باغچههای داخلی تأمین شد.
در همین سال مقدار فراوردههای دامی و کشاورزی تولید شده:
-447 میلیون تخم مرغ،
-30 هزار تن گوشت مرغ،
-1654 تن گوشت گوسفند و بره
-و 234 تن گوشت گاو
-و تولید شیر 53 هزار تن بودهاست.
برپایه آمار سال 1993 مجموع فراوردههای کشاورزی کویت شامل محصولات زمستانی،
تابستانی و فراوردههای گلخانهای، 148632 تن بودهاست.
بدلیل نامساعد بودن آب و هوا کاشت و داشت گیاهان گلخانهای و برداشت این نوع محصولات در کویت
در مقایسه با کشتزارهای فضای آزاد رونق خوبی دارد.
در سال 1993 برداشت فراوردههای کشاورزی گلخانهای 37662 تن بود.
فراوردههایی مانند گوجه، خیار، فلفل، بامیه،
لوبیاسبز، بادمجان، توت فرنگی، پیاز، سبزیجات، کلم، کاهو، ذرت و برخی دیگر از اقلام کشاورزی با این شیوه کشت و برداشت میشوند.
هر چند دامداری بخش جدایی ناپذیر از زندگی قبیلهای بشمار میآید،
لکن متناسب با فقر پوشش گیاهی و گرایش بیشتر کویتیها به ماهیگیری، نگهداری و پرورش دام و طیور رونق چندانی در کویت نداشتهاست.
برخلاف بخش کشاورزی که پیش از دوران رونق نفتی نقش چندانی در اقتصاد کویت نداشتند،
ماهیگیری و بهره برداری از منابع دریایی یکی از منابع اصلی درآمد کویتیها در دوره یاد شده بود.
صید ماهی و میگو بصور ت قابل توجهی در کویت رونق دارد و خوراک دریایی برای مصرف داخلی کویت و بعضاًُ صدور به خارج را عرضه مینماید.
در سال 1994 مجموع ماهی و میگو که صید و به بازار داخلی کویت وارد شد بیش از 9932 تن بود.
در کویت چند شرکت در بخش ماهیگیری فعالیت دارند که به صید، انجماد، بسته بندی و فروش (دربازار داخلی یا صادرات) ماهی و میگو میپردازند.
سازمان امور کشاورزی و منابع دریایی کویت براساس دو طرح کوتاه مدت پنج ساله و بلند مدت 20 ساله که تا سال 2008 به درازا میکشد،
تلاش دارد بخش کشاورزی را گسترش دهد.
در حال حاضر نیز به منظور گسترش کشاورزی سیاستهای تشویقی و تسهیلاتی را اعمال مینماید.
کمکهای دولتی به بخش کشاورزی شامل موارد متعددی است که از تأمین نیروهای فنی و متخصص تا ارائه بذرهای اصلاح شده،
کودهای شیمیایی، پلاستیک سفید (برای گلخانه) با قیمتهای پایین را شامل میشود.
میانگین کمکهای دولت کویت به بخش کشاورزی نزدیک به 800 دینار برای هر کشتزار در سال برآورد شدهاست.
تسهیلات اعتباری ویژه دولت برای بخش کشاورزی اعطای وامهای کشاورزی تا 20 هزار دینار (66 هزار دلار) در اقساط 15 ساله بدون بهره،
وامهای بیش از 20 هزار دینار با اقساط 10 ساله و با بهره 2 درصد را شامل میشود.
علاوه بر سازمان امور کشاورزی و منابع دریایی کویت که ارگان دولتی و مسئول این بخش در کویت است،
سازمانها و اتحادیههای دیگری نیز در بخش کشاورزی فعالیت دارند.
از جمله جمعیت مهندسین کشاورزی کویت، اتحادیه کشاورزان کویت، اتحادیه ماهیگیران و صاحبان کشتیهای کوچک،
اتحادیه جمعیتهای تعاونی تولیدکننده فراوردههای کشاورزی، جمعیت کشاورزی الوفره،
جمعیت کشاورزی العبدلی و چند اتحادیه و سازمان غیردولتی دیگر.
مجموع نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی و ماهیگیری کویت براساس آمار وزارت برنامه ریزی تا پایان سال 1994، 985/15 نفر بود که
6/1% از مجموع نیروی کار این کشور را تشکیل میدهند.
بخش کشاورزی شامل (پرورش دام و طیور) و ماهیگیری سهم بسیار ناچیز در تولید ناخالص داخلی کویت دارند.
مجموع رقم تولید ناخالص داخلی این بخش در سال 1993، 3/22 میلیون دینار (معادل 259/74 میلیون دلار) بود که
34% درصد تولید ناخالص داخلی کویت را تشکیل میداد.
گاز [
همپای رشد صنعت نفت در کویت،
این کشور اقداماتی را نیز برای استخراج و بهره برداری از منابع گاز طبیعی (بوتان، پروپان، نپتان) آغاز کرد.
منابع گاز در اطراف بندر الاحمدی و شعیبه ذخیره و سپس توسط سوپر تانکرهای ویژه حمل گاز
به کشورهای مصرف کننده از جمله ژاپن و سایر کشورهای غربی صادر میگردد.
تولید و استخراج گاز در کویت روند رو به رشدی را نشان میدهد هر چند که در آن نوساناتی نیز دیده میشود.
.: Weblog Themes By Pichak :.